ترخیص کالا  یا ترخیص یک فرایند در گمرکات است که توسط صاحب کالا یا نماینده قانونی صاحب کالا (بند ب ماده ۱ قانون امور گمرکی مصوب سال ۱۳۹۰ مجلس شورای اسلامی)نزد  گمرک  جهت صادرات  یا واردات  کالا صورت می‌گیرد و در طی آن کالا با انجام تشریفات گمرکی مربوط از اماکن گمرکی خارج می‌گردد.  فرایند  ترخیص کالا  شامل تهیه آماده‌سازی و ثبت اسناد و مدارک به صورت فیزیکی یا الکترونیک و محاسبه هزینه‌ها شامل مالیات، سود بازرگانی و حقوق گمرکی و دیگر تسهیلات ارائه شده به واردکنندگان و صادرکنندگان می‌باشد .

رویه‌های گمرکی ترخیص کالا

با توجه به نوع هدف از واردات و صادرات هر کالایی رویه‌های متعدد گمرکی در جهت تسهیل امور و ترخیص کالا توسط هیئت وزیران تدوین شده و به وزارت امور اقتصاد و دارایی کشور و به طبع آن گمرک جمهوری اسلامی ایران ابلاغ گردیده‌ است.

ورود قطعی

واردات کالایی که به صورت دائمی و به قصد مصرف وارد کشور شود .

ورود موقت

برای کالاهای نمایشگاهی یا کالاهای پروژه‌ای که به مبدأ بازگردانده می‌شوند از این کنوانسیون استفاده می‌گردد. کنوانسیون آ ت آ برای ورود موقت نمایشگاهی در ایران نیز به تصویب مجلس رسیده‌است. ورود موقت رویه گمرکی است که براساس آن کالاهای معینی می‌تواند تحت شرایطی به طور موقت به قلمرو گمرکی وارد شود. این کالاها باید ظرف مهلت معینی که گمرک ایران تعیین می‌نماید بدون اینکه تغییری در آن ایجاد شود، خارج گردد. البته تغییرات ناشی از استهلاک، از این حکم مستثنی است .

کالای مرجوعی

کالایی که پس از ورود به گمرک نتوانسته ترخیص شود بنابراین مرجوع می‌شود .

ترانزیت خارجی

کالایی که از مبدأیی در خارج از کشور به مقصدی در خارج از کشور می‌رود و صرفاً از خاک کشور ثالث عبور می‌کند .

ترانزیت داخلی

کالا از گمرکی به گمرک دیگر در داخل کشور به قصد انجام تشریفات ورود قطعی ترخیص غیر قطعی می‌شود .

صدور قطعی

صادرات کشور به منظور مصرف در مقصد

صدور موقت

صادرات موقت و برگشت کالا پس از دوره‌ای

استرداد حقوق ورودی

استرداد مآخذ زمان ورود کالا در خصوص کالای وارداتی که باید صادر شود .